SAWA: de natuurlijke charme van bouwen in hout

Wonen in een biobased gebouw met de uitstraling van een Indonesische terrassenrijstveld? Dat kan straks in SAWA, een houten appartementencomplex van 109 woningen bij de Lloydpier in Rotterdam. Een oogstrelend ontwerp, eerste van een circulaire generatie.

In de Nederlandse bouw maakten baksteen en beton decennialang de dienst uit. Op weg naar circulariteit in 2050 wint biobased bouwen nu snel terrein. In 2021 bestond 5% van de totale nieuwbouw geheel of gedeeltelijk uit hout, en dat aandeel moet snel groeien. Hout is het enige bouwmateriaal dat geen CO₂ uitstoot maar juist opslaat.

Hout in opkomst

Frankrijk heeft inmiddels besloten dat alle nieuwe door de staat gefinancierde openbare gebouwen ten minste voor 50% uit hout moeten bestaan. Amsterdam gaat ook die kant op: daar wil men 20% van de woningbouwproductie in 2025 uitvoeren in houtbouw, oplopend tot 50% in 2050. Daar staat ook de hoogste houtbouwtoren van Nederland tot nu toe: de 75-meter hoge HAUT-woontoren (in aanbouw). Maar hoewel de naam anders suggereert, zijn er in dit Amsterdamse bouwtechnische hoogstandje niet alleen boomstammen verwerkt. HAUT is een hybride gebouw waar nog veel beton is toegepast.

Vrijwel zonder beton

In Rotterdam doen ze dat anders. Het SAWA-complex van 50 meter hoog aan de Lloydpier is het eerste hoge en écht houten wooncomplex, waarin met uitzondering van de liftkern en de fundering geen beton wordt gebruikt. Dit bestaat straks voor maar liefst 90% uit hout. Een unicum, voor een pand met 50 woningen in de middenhuur, 20 vrije sector huurwoningen en 39 koopwoningen.

Kruislings verlijmd hout

Het ontwerp van dit energieneutrale en circulaire gebouw is van Mei Architects and Planners. Realisatie en bouw zijn in handen van Nice Developers en ERA Contour. De ontwerpers gaven het getrapte bouwwerk een draagconstructie bestaande uit dikke houten brandwerende kolommen en zware liggers van kruislings verlijmd hout. Ook de vloeren en de gevels zijn van hout.

Dempende houten vloeren

Met overspanningen tot 6 meter was het voor de ontwerpers en uitvoerders zaak om een vloerconstructie te ontwikkelen die geluids- en trillingsproblemen uitsluit. Daarvoor ontwikkelde de bouwer een 40 centimeter dikke vloer van CLT, van 4 bij 6 meter, met daarin behalve alle leidingwerk ook een dempende vulling die de vloer zijn massa geeft en trillingen dempt. Die slimme constructie maakt bovendien supersnel bouwen mogelijk: zodra de kern overeind staat en het houten skelet eraan vast is gekoppeld, kunnen de vloeren er eenvoudig in worden gelegd. In een paar maanden kan het hele gebouw daarmee overeind staan.

Demontabel

Door de keuze voor hout als voornaamste bouwmateriaal is SAWA aan het eind van zijn levensduur op de betonnen kern na volledig demontabel en zijn de onderdelen mogelijk weer opnieuw bruikbaar. In SAWA wordt alleen duurzaam gekapt hout gebruikt en voor elke gebruikte boom worden er drie teruggeplant.

De oplevering van SAWA staat gepland voor eind 2024.

www.woneninsawa.nl