Parkeergarages worden multifunctionele servicecentra

Parkeergarages zijn in de nabije toekomst méér dan een plek om je auto te stallen en je e-car te laden. Exploitanten kunnen veel leren van de hotellerie, vindt hoogleraar Walther Ploos van Amstel. Hij voorziet een toekomst waarin de ‘Parking van straks’ tevens pick-up point, transferstation, distributie-hub én auto-onderhoudscentrum kan zijn. En: het wordt er drukker dan ooit!

Groei van 25 tot 40 procent

Walther Ploos van Amstel kan het weten: hij is lector mobiliteit en logistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij rekent op een groei van de automobiliteit met 25 tot 40 procent in de komende dertig jaar. Daardoor zal het aantal auto’s in Nederland – nu een kleine 9 miljoen – nog flink verder stijgen en zal met name in stedelijke gebieden de parkeerbehoefte sterk toenemen. “Die groei heeft een aantal oorzaken. De massale ontwikkeling van elektrische voertuigen maakt autorijden de komende jaren aanmerkelijk goedkoper. Als de prijs per kilometer sterk daalt, zullen veel meer mensen een auto kopen. En als het meezit, is zo’n voertuig in de toekomst ook nog eens zelfrijdend.”

Beeld: iStock

“De trek uit de stad, flexibilisering van de arbeidsmarkt: allerlei trends zorgen voor meer autobewegingen.”

Woon-werkverkeer

Ruimtelijke ordening speelt eveneens een rol. “Mensen werken vaker thuis en die verandering is van invloed op ons verhuisgedrag. Meer mensen verlaten de stad en gaan op grotere afstand van hun werk wonen. Voor de keren dat ze toch op kantoor moeten zijn, stappen ze in de auto. Ook omdat het openbaar vervoer hen niet het juiste aanbod biedt. Reizen per openbaar vervoer kost veel tijd, is niet heel comfortabel en in tijden van een pandemie ook niet zo veilig. Die beweging is overigens al langer gaande. De pandemie heeft dat proces verder versterkt.”

Ook flexibilisering van de arbeidsmarkt draagt bij aan de groei van automobiliteit. Ploos van Amstel denkt dan aan hoogopgeleide zzp’ers die in de stad wonen en daar een tijd werken, maar daarna een klus elders in het land moeten klaren. “Zij zullen, al zijn het binnenstadsbewoners, toch een auto aanschaffen. Al die trends samen zorgen voor veel meer autobewegingen.”

“Straat-parkeerplekken verdwijnen, buurten worden autoluw – maar de parkeerbehoefte blijft.”

Parkeren: van straat naar garage

Die groei leidt tot een groter beslag op de openbare ruimte, terwijl steden nu juist het aantal openbare parkeerplekken terugdringen. “Steden handelen niet zelden opportunistisch”, verklaart Ploos van Amstel. “Zij willen straten vergroenen om de leefkwaliteit in buurten en wijken te vergroten en schrappen steeds vaker straat-parkeerplekken. Bovendien hebben we in ons land een groot woningtekort. Om toch in voldoende woonruimte te kunnen voorzien bouwen we in steeds hogere dichtheden, maar in die nieuwe stadswijken is soms nauwelijks plek voor straat-parkeren; aanpalende buurten worden vervolgens overstroomd met auto’s.”

Toekomstige parkeerbehoefte

Fred Wilkes, directeur business development van Q-Park, herkent die trend: parkeernormen gaan omlaag, buurten worden vaker autoluw gemaakt. Parkeren kan dan een knelpunt worden, tenzij daarover vroegtijdig wordt nagedacht. “Wij kennen ook buurten waar wel goed is nagedacht over parkeeroplossingen. Q-Park exploiteert een parkeergebouw op het Oostenburgereiland aan de rand van de Amsterdamse binnenstad. Het gaat om een transformatiegebied waar nu vooral wordt gewerkt en straks ook op grote schaal wordt gewoond. Direct bij de start van de herontwikkeling van dat gebied is goed nagedacht over de toekomstige parkeerbehoefte.” Dan draagt een goede parking bij aan de oplossing: “Onze garage is overdag in gebruik bij de werknemers en bouwvakkers in het gebied. Straks biedt die parkeerruimte aan de bewoners.”

“Door optimale benutting dragen parkeergarages straks bij aan bereikbaarheid en een leefbare binnenstad.”

Capaciteit optimaal benutten

Vanwege de toenemende parkeerdruk is het volgens Ploos van Amstel ook zaak om alle beschikbare parkeervoorzieningen optimaal te benutten. “Slimme techniek kan ons daarbij helpen. Apps kunnen de bezoeker van de stad naar een beschikbare plek het dichtst bij zijn bestemming leiden.” Als voorbeeld dienen de parkeergarages van de Hogeschool van Amsterdam aan de Wibautstraat en de Kohnstammhof. Q-Park heeft een exploitatieovereenkomst met de hogeschool. “In het verleden werd de garage alleen doordeweeks en alleen overdag gebruikt. Nu is de garage ook ’s avonds en in de weekends in gebruik en kunnen wij voorzien in de parkeerbehoefte van uitgaanspubliek en toeristen.” Wilkes ziet voor dergelijk gebruik meer begrip ontstaan bij gemeenten. “We praten intensief met de gemeente Amsterdam over de vraag hoe wij kunnen bijdragen aan betere bereikbaarheid en goede, veilige parkeeroplossingen in combinatie met een kwalitatieve, leefbare binnenstad.”

“De Parking wordt een ‘hotspot’ voor allerlei functies – van parkeren en opladen tot deelmobiliteit en pakketbezorging.”

Compleet nieuwe functies

Ook voor de exploitatie van parkeergebouwen ziet de toekomst er goed uit, door naast simpelweg parkeren tal van andere services te bieden. Wilkes: “Wij kennen al garages met lockers. Bezoekers kunnen daar hun waardevolle spullen opbergen als zij in de stad verblijven. Een volgende stap zou kunnen zijn dat we bergruimte bieden voor het oppikken van pakketjes.” Een andere logische service is het opladen van elektrische auto’s. Q-Park gaat die mogelijkheid flink uitbreiden. Wilkes: “We gaan dit jaar van de huidige driehonderd laadpalen naar meer dan duizend.” Andere mogelijkheden ziet hij in deelmobiliteit. “Wij kunnen plek bieden aan deelauto’s voor bewoners of werknemers uit omgeving van onze garage. Daarover hebben we al eerste afspraken gemaakt.”

Ploos van Amstel juicht zulke initiatieven toe. “Ik maak wel eens een vergelijking met de hotellerie. Daar wordt van oudsher heel goed nagedacht over doelgroepen en de prijs die van een bepaalde groep kan worden gevraagd. Parkeerexploitanten kunnen op soortgelijke wijze redeneren. De garage met een slagboom en één tarief is van vroeger; denk na over de verschillende doelgroepen en dan zijn er allerlei nieuwe toepassingen denkbaar voor de individuele gebruiker.”

Transfer-station

Wilkes begrijpt die redenering. “Wij bieden plek. Dan kan het gaan om plekken voor auto’s, maar evengoed om andere zaken. Parkeergarage kunnen functioneren als transfer-station naar andere voertuigen. De e-scooter of een step. Onze garages kunnen een rol spelen bij de ontwikkeling van nieuwe vormen van stadsdistributie. Steeds vaker stellen steden beperkingen aan zwaar vrachtverkeer in hun centra. Dan is overslag nodig naar kleinere emissievrije voertuigen. Ook dat kunnen wij faciliteren. In binnensteden of aan de rand.”

“Er zijn al hubs die gratis parkeren bieden; daar haalt de exploitant zijn winst uit allerlei extra services.”

‘Urban Hubs’ en nieuwe verdienmodellen

Andere exploitanten hebben die markt ook ontdekt. Zo is Apcoa met grote e-commerce partijen en distributeurs in gesprek over de introductie van Apcoa Urban Hubs, een concept met slimme logistieke oplossingen zoals een overslagpunt voor last mile delivery, afleverpunten voor e-commerce en deelconcepten. Ploos van Amstel ziet volop kansen voor zulke nieuwe verdienmodellen. “Er zijn al voorbeelden van hubs waar je gratis kunt parkeren en waar de exploitant zijn winst haalt uit de verhuur van andere voertuigen en uit extra services.” Zo hebben parkeergarages veel troeven in handen voor een sleutelrol in de logistiek van mensen en goederen in en rond de stad, nu én straks.